Jan Nepomucen Alojzy Ficek (Fietzek, Fiecek) (ur. 9 maja 1790 w Dobrzeniu Wielkim, zm. 18 lutego 1862 w Piekarach Ślaskich), śląski ksiądz katolicki, proboszcz, dziekan i organizator ruchu trzeźwości na Górnym Śląsku, autor i wydawca polskich pism, budowniczy kościoła w Piekarach.

Był jednym z szesnaściorga dzieci ubogich rodziców, rolnika Józefa i Marii z Pampuchów. Rodzina Jana Alojzego Fiecka była pobożna i zachowywała polskie tradycje narodowe. Jego ojciec aktywnie współdziałał z emisariuszami Tadeusza Kościuszki. W 1807 wstąpił do seminarium nauczycielskiego w Głogówku i po dwóch latach nauki otrzymał dekret nauczycielski z wyróżnieniem i skierowanie do Krapkowic, gdzie objął posadę tzw. adjuwanta. W 1812 podjął naukę w gimnazjum klasycznym w Opolu, a w 1814 rozpoczął studia teologiczne we Wrocławiu. Z powodu wojen napoleońskich i obawy przed wcieleniem do wojska pruskiego Jan Ficek udał się do Krakowa i tam ukończył studia teologiczne. 19 lipca 1817 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Jana Pawła Woronicza. Po święceniach objął stanowisko wikariusza w Czeladzi, ale dzięki poparciu dziekana Włodarskiego powrócił na Górny Śląsk, gdzie objął probostwo w Ziemięcicach. W 1826 przeszedł na probostwo w Piekarach, gdzie, podobnie jak w Czeladzi i Ziemięcicach, zaangażował się w działalność dobroczynną. Duży rozgłos przyniosła ks. Fieckowi działalność samarytańska podczas epidemii cholery, która wybuchła na Śląsku w 1830 oraz epidemii tyfusu z 1848. Został wtedy obdarzony przydomkiem „Apostoła Śląska”. Największym, materialnym dorobkiem ks. Fiecka w Piekarach jest budowa kościoła. Mimo wielu trudności związanych z pozwoleniem na budowę oraz z kłopotami finansowymi, w 1849 biskup wrocławski Melchior von Diepenbrock konsekrował kościół mariacki, który powstał głównie dzięki ofiarności wiernych. W 1844 ks. Ficek wraz Stefanem Brzozowskim zainicjował wielką akcję duszpasterską mającą na celu zwalczenie plagi pijaństwa. Akcja antyalkoholowa była fenomenem przekraczającym granice Śląska, a z biegiem lat przybrała charakter walki o oblicze narodowe Śląska. Kolejną masową akcją duszpasterską zainicjowaną przez ks. Fiecka były misje ludowe. Ks. Ficek odegrał również ważną rolę jako inicjator ośrodka wydawniczego pomagającego w szerzeniu kultury i oświaty na Górnym Śląsku. Dzięki poparciu piekarskiego proboszcza naprzeciw kościoła mariackiego została założona drukarnia Teodora Heneczka, w której masowo drukowano popularną literaturę ludową oraz śpiewniki, modlitewniki oraz Żywoty Świętych.

Dziekan bytomski (1834), komisarz pszczyńsko-bytomski, kanonik honorowy kapituły wrocławskiej (1838).

Jest patronem ulicy w Nikiszowcu.

Bibliografia

• E. Szramek, Piekary -pamiątka koronacji cudownego obrazu Matki Boskiej Piekarskiej, Piekary 1925.
• J. Wycisło, Ks. Jan Alojzy Ficek- zarys działalności religijno-duszpasterskiej, Katowice 1992.
• S. Drobny, Ks. Aloyzy Jan Ficek, Katowice 1996 (reprint z czasopisma „Skarb Rodzinny” 1920-1922.